Kolej w Polsce
Linie kolejowe w Polsce
Polska posiada jedną z gęstszych sieci linii kolejowych w Europie. Sieć linii kolejowych będąca pod zarządem PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. udostępniana przewoźnikom obejmuje ponad 19 tys. km linii kolejowych.
Sieć kolejowa dzieli się na linie o znaczeniu państwowym (około 12 tys. km) oraz linie o znaczeniu lokalnym. Linie o znaczeniu państwowym określa Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2004r. (Dziennik Ustaw Nr 273/poz. 2704 w roku 2004) w sprawie wykazu linii kolejowych, które ze względów gospodarczych, społecznych, obronnych lub ekologicznych mają znaczenie państwowe. Przez Polskę przechodzą linie mające znaczenie dla międzynarodowych tranzytów kolejowych. Linie te objęte są umowami międzynarodowymi o liniach AGC i AGTC.
AGC - Umowa o głównych międzynarodowych liniach kolejowych
AGTC - Umowa o ważnych międzynarodowych liniach transportu kombinowanego i obiektach towarzyszących.
W sieci PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. jest eksploatowanych ok. 1 600 stacji. W ciągach eksploatowanych linii kolejowych znajduje się ponad 14 500 skrzyżowań z drogami kołowymi i przejść dla pieszych z czego ok. 3 000 jest strzeżonych z przez pracowników.
Stan techniczny infrastruktury kolejowej ulega pogorszeniu: - ocenia się, że zaległości w wykonaniu napraw głównych dla torów wynoszą 9600 km rozjazdów 16600 szt., potrzeby roczne w zakresie wymiany torów wynoszą 950 km, rozjazdów 1370 szt. Niemal 35% linii kolejowych w Polsce jest w stanie kwalifikującym się do wymiany. Na ponad 9 tysiącach km linii kolejowych (niemal połowa wszystkich linii) dopuszczalna prędkość nie przekracza 60 km/godz. Tylko na 2,3 tys. km linii pociągi mogą kursować z prędkością 120 km/h lub wyższą. Prędkość 160 km/h obowiązuje tylko na Centralnej Magistrali Kolejowej (linia E65) na długości 217 km oraz na odcinkach linii E20 o łącznej długości 321 km, a więc w sumie na mniej niż 3% sieci kolejowej w Polsce. Znaczna część torów i rozjazdów charakteryzuje się dużym stopniem degradacji.
Modernizacja linii kolejowych w Polsce
Linie objęte umowami międzynarodowymi są sukcesywnie modernizowane dla osiągnięcia docelowych standardów i zapewnienia interoperacyjności sieci kolejowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w transeuropejskim systemie kolei dużych prędkości i transeuropejskim systemie kolei konwencjonalnej. Modernizacja linii jest prowadzona ze środków budżetowych i funduszy Unii Europejskiej.
Kierunki działań modernizacyjnych PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. wynikają z przyjętej strategii rozwoju infrastruktury transportu i pozostają w zgodności z zaleceniami polityki transportowej UE. Wszystkie projekty dotyczące modernizacji infrastruktury kolejowej realizowane w tych ramach będą spełniać kryterium efektywności, a także będą minimalizować negatywne oddziaływanie na środowisko. Najważniejszym celem rozwojowym polskiej infrastruktury jest poprawa jakościowa połączeń między ważnymi krajowymi ośrodkami gospodarczymi i między największymi aglomeracjami, zgodnie z oczekiwaniami przewoźników. Jednocześnie parametry eksploatacyjne polskiej sieci infrastrukturalnej jako części kolejowej sieci europejskiej powinny dorównywać standardom istniejącym w Unii Europejskiej. Niezwykle ważna jest również poprawa płynności ruchu i jego bezpieczeństwa.
Istotne znaczenie w strategii PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. mają przedsięwzięcia integrujące europejską sieć kolejową. Dotyczą one linii położonych na podstawowych ciągach komunikacyjnych. Zamierzeniem strategicznym jest, aby sieć kolejowa krajów unijnych stanowiła spójny system, zapewniający połączenia kolejowe pomiędzy wszystkimi krajami członkowskimi.
Do najważniejszych inwestycji modernizacji linii kolejowych realizowanych w najbliższych latach należą:
- E20: Rzepin - Poznań - Warszawa - Siedlce - Terespol
- E30: Zgorzelec - Wrocław - Katowice - Kraków - Przemyśl
- E75: Warszawa - Białystok
- E65: Gdynia - Warszawa - Katowice - Zebrzydowice
- C-E65 Gdynia - Inoworcław - Zduńska Wola - Tarnowskie Góry - Pszczyna
- C-E59: Międzylesie - Wrocław - Kostrzyń - Szczecin
- Linia nr 8: Warszawa - Radom - Kielce - Kraków
- Linia kolejowa Warszawa - Łódź
Źródło: PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.