Ministerstwo Infrastruktury
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

W związku z ogłoszeniem konsultacji projektu Programu Budowy Dróg Krajowych na lata 2011 – 2015 (dalej: PBDK), Stowarzyszenie Integracji Stołecznej Komunikacji SISKOM przedstawia swoje uwagi.

Zdajemy sobie sprawę z trudnej sytuacji budżetu oraz zagrożeń związanych z przekroczeniem konstytucyjnego progu zadłużenia Państwa. Uważamy, że szczególnie w tej sytuacji, alokacja uszczuplonych środków na budowę dróg powinna opierać się na maksymalnie racjonalnych argumentach. Decyzje o wyborze realizowanych odcinków powinny mieć charakter rzeczowej analizy, opierającej się na priorytetach opisanych na stronach 2 i 3 PBDK. Naszym zdaniem, możliwe jest, przy zachowaniu tej samej ogólnej kwoty przeznaczonej na PBDK, uzyskanie znacznie lepszego efektu poprawy przepustowości i bezpieczeństwa kluczowych odcinków dróg krajowych.
Podkreślamy, że podczas przygotowania propozycji zmian w PBDK przykładaliśmy szczególne znaczenie do sytuacji finansowej budżetu Państwa. Dlatego nasze uwagi mają charakter merytoryczny i nie są dokumentem roszczeniowym.
Jednocześnie pragniemy zauważyć, iż po raz kolejny może odsunąć się w czasie realizacja inwestycji drogowych na terenie Mazowsza, w tym w Warszawskim Węźle Drogowym (dalej: WWD). Patrząc pod względem istniejącego natężenia ruchu oraz bezpieczeństwa ruchu drogowego dostrzegamy szanse na znacznie bardziej efektywne wykorzystanie środków finansowych.
Warszawa, jako jedna z nielicznych europejskich stolic, nie posiada swojej obwodnicy klasy A lub S. Istniejące trasy wlotowe, przecinające m.in. Łomianki, Raszyn, Marki oraz Wesołą, nie spełniają minimalnych standardów, jakie spełniać powinny drogi o najwyższym poziomie natężenia ruchu w nowoczesnym państwie europejskim. Nawet realizowana od 2003 roku rozbudowa tzw. Dużej Obwodnicy Warszawy w ciągu drogi krajowej nr 50 posiada wciąż trzy wąskie gardła powodujące skrajnie drastyczne korki w ruchu tranzytowym.

Uwagi do treści PBDK

1. W pkt 2.3 „Stadia rozwojowe sieci dróg krajowych”, uzupełnić listę czynników o zaawansowanie procedur administracyjnych niezbędnych do realizacji inwestycji.
Uzasadnienie:
Przewlekłość, skomplikowanie i niestabilność procedur administracyjnych jest niezmiennie podnoszona jako jeden z dwóch najważniejszych czynników opóźniających realizację projektów infrastrukturalnych. Drugim jest naturalnie finansowanie inwestycji. Problem ten w swojej istocie nadal nie został rozwiązany, czego dowodem są ciągle pojawiające trudności z realizacją planowanych od lat inwestycji.
Ponadto warto zwrócić uwagę na fakt, iż jest to spójne z kryteriami realizacji zadań polegających na budowie obejść miejscowości, opisanymi w załączniku 3 do PBDK.

2. W pkt 3.2 „Priorytety inwestycyjne do roku 2015” usunąć z listy dróg ekspresowych drogę ekspresową S19.
Uzasadnienie:
Droga ekspresowa S19 w przewidzianym obecnie przebiegu nie ma uzasadnienia ruchowego oraz ekonomicznego. Jedyne odcinki, których realizacja wydaje się być uzasadniona to obwodnice miast wojewódzkich: Białegostoku, Lublina oraz Rzeszowa. Za swoisty dowód utwierdzający nas w naszych poglądach uważamy fakt, iż ogromna większość projektów na drodze S19 została umieszczona w załączniku 2 do PBDK.
W związku tym uważamy, że, z pominięciem wspomnianych już odcinków w sąsiedztwie miast, realizacja drogi S19 powinna zostać odłożona w czasie. Tymczasem konieczne jest objęcie istniejącej drogi krajowej nr 19 programem Drogi Zaufania, celem trwałem poprawy warunków bezpieczeństwa ruchu.
Jednocześnie niezbędne jest przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko planowanego korytarza Via Carpatia, którego przebieg odwzorowuje droga S19. Istnieje wysokie prawdopodobieństwo, iż ocena ta wykaże konieczność zmiany przebiegu korytarza drogi, tak jak stało się to z korytarzem Via Baltica.

Uwagi do załączników PBDK

1. Uzupełnić załącznik nr 1 o rozbudowę drogi krajowej nr 61 w Legionowie odcinek I (od obwodnicy Jabłonny do wiaduktu nad linią kolejową).
Uzasadnienie:
Inwestycja jest już w trakcie realizacji.

2. Poprawić treść w załączniku 2 zadanie 16 z Przebudowa drogi S7 Warszawa – obwodnica Grójca na Budowa drogi S7 Warszawa – obwodnica Grójca.
Uzasadnienie:
Rzeczony projekt drogowy w przeważającej długości przebiega zupełnie nowym szlakiem, innym niż obecny przebieg drogi krajowej nr 7.

3. Uzupełnić załącznik nr 1 o Budowę drogi ekspresowej nr 8 na odcinku Salomea – Wolica etap I: odc. Salomea- Opacz. Jednocześnie wyłączyć ten odcinek z zadania nr 13 w załączniku 1a.
Uzasadnienie:
Rzeczony fragment drogi ekspresowej S8 ma fundamentalne znaczenie dla efektywności ruchowej i ekonomicznej realizowanych obecnie inwestycji w WWD. Bez tego krótkiego i relatywnie taniego, w stosunku do kosztów całego PBDK, odcinka drogi dwie inwestycje: Południowa Obwodnica Warszawy w ciągu drogi S2 odc. węzeł Konotopa – węzeł Puławska oraz węzeł drogowy u zbiegu Alej Jerozolimskich i ul. Łopuszańskiej nie będą działały z założoną efektywnością.
Dzięki temu odcinkowi Warszawa uzyska pierwszy nowoczesny korytarz transportowy łączący obwodnicę ekspresową z centrum miasta. Jest to wyjątkowy w skali kraju przykład równoległej współpracy samorządu oraz regionalnego oddziału GDDKiA.

4. Podzielić zadanie nr 15 w załączniku 2 Budowa drogi S7 Płońsk (S10) – Warszawa (S8) na dwa etapy: Budowa drogi ekspresowej nr 7 na odc. Czosnów – Warszawa (S8) oraz Rozbudowa drogi krajowej nr 7 do standardu drogi ekspresowej na odc. Płońsk (S10) – Czosnów. Odcinek Czosnów – Warszawa przenieść do załącznika 1a.
Uzasadnienie:
Przedsięwzięcia powyższe były traktowane oddzielnie podczas przeprowadzania procedury środowiskowej, uzyskiwały niezależne decyzje środowiskowe, są na różnym etapie zaawansowania przy tworzeniu projektu budowlanego i powinny też jako oddzielne inwestycje figurować w PBDK.
Droga ekspresowa S7 na odcinku węzeł Czosnów – węzeł NS posiada decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach od maja 2009 roku, ostateczną na szczeblu administracyjnym. Wydanie tej decyzji było poprzedzone jedną z najdłuższych, najbardziej kosztownych i skomplikowanych procedur administracyjnych w historii WWD. Przejście fragmentu drogi S7 przez warszawską dzielnicę Bemowo oraz gminę Łomianki nadal budzi ogromne emocje społeczne. Ewentualne przedawnienie się i konieczność wydawania kolejnych, nowych decyzji środowiskowych grozi tym, że wypracowany kompromis zostanie naruszony i inwestycja opóźni się jeszcze bardziej. Obecnie w bardzo zaawansowanym stadium są prace projektowe przy projekcie budowlanym i ponownej ocenie o oddziaływaniu na środowisko, które dają realną szansę na realizację tej inwestycji w latach 2012-2014. Jednocześnie istniejące natężenie ruchu na obecnym wylocie z Warszawy w kierunku Gdańska (DK7) jak najbardziej uzasadnia realizację alternatywnego północnego wlotu do Warszawy w możliwie najkrótszym terminie.
Droga ekspresowa S7 na odcinku węzeł Czosnów – obwodnica Płońska uzyskała decyzję środowiskową w lipcu 2010. Stan zaawansowania prac projektowych dla tego odcinka jest opóźniony o ponad rok w stosunku do odcinka pomiędzy Czosnowem a Warszawą. Odcinek od Czosnowa do Płońska posiada obecnie standard drogi klasy GP lub S i jest dwujezdniowy na całej długości. W związku z tym, mimo wysokiego i stale rosnącego natężenia ruchu, jego rozbudowa może być odłożona w czasie, a jedynie w trybie pilnym (jeszcze przed 2012 rokiem) konieczna będzie wymiana nawierzchni bitumicznej na najbardziej zniszczonym odcinku, mającym parametry S.
Budowa odcinka drogi ekspresowej S7, będącej częścią transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T, łączącej Gdańsk (A1) z Rabką, ma strategiczny charakter i jest zgodna z drugim priorytetem strategicznym SRK, trzecim celem horyzontalnym NSRO oraz celem głównym POIiŚ. Projekt ma oddziaływanie w skali ponadregionalnej i krajowej. Znalazło to odzwierciedlenie w umieszczeniu tego projektu na liście priorytetu VI POIiŚ w zadaniu 6.1-20.

5. Wydzielić z zadań nr 11, 12 oraz 13 załącznika 2 (Budowa drogi S5 Nowe Marzy – Bydgoszcz, Budowa drogi S5 Bydgoszcz – Żnin oraz Budowa drogi S5 Żnin – Gniezno, na odcinku Żnin – węzeł Mielno) zadań: Budowa obwodnicy Żnina w ciągu drogi S5 oraz Budowa obwodnicy Bydgoszczy w ciągu drogi S5 i przenieść do załącznika 1a.
Uzasadnienie:
Cały projekt posiada ważną decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach. Istniejące i prognozowane natężenie ruchu uzasadnia realizację drogi ekspresowej. Wymienione miejscowości stanowią najbardziej istotne wąskie gardła szlaku drogowego. Ich eliminacja znacząco poprawi funkcjonowanie sieci drogowej.

6. Poprawić treść w załączniku 2 zadanie 20 z Budowa drogi S8 Radzymin – Marki stanowiącą obwodnicę Marek na Budowa drogi S8 Radzymin – Drewnica stanowiącą obwodnicę Marek.
Uzasadnienie:
Budowa drogi S8 na odcinku od węzła Marki do węzła Drewnica jest ujęta w zadaniu 19 załącznika 2.

7. Przenieść zadanie nr 19 w załączniku 2 Budowa drogi S8 na odcinku od ul. Piłsudskiego w Markach (węzeł Marki) do węzła Drewnica wraz z węzłem do załącznika 1a.
Uzasadnienie:
Rzeczony projekt jest de facto pierwszym etapem Wschodniej Obwodnicy Warszawy w ciągu drogi S17 oraz obwodnicy Marek w ciągu drogi S8. Istniejąca droga krajowa nr 8 w miejscowości Marki należy do najbardziej zatłoczonych dróg w Polsce. Naszym zdaniem powinna ona być traktowana priorytetowo.
Droga S8 / S17 na rzeczonym odcinku posiada decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach.

8. Wydzielić z zadania nr 29 w załączniku 2 Budowa drogi S17 węzeł Drewnica – węzeł Zakręt zadanie pn. Budowa drogi ekspresowej S17 na odcinku węzeł. Drewnica – węzeł Zielonka i włączyć do załącznika 1a.
9. Wydzielić z zadania nr 20 w załączniku 2 Budowa drogi S8 Radzymin – Marki stanowiąca obwodnicę Marek zadanie pn. Budowa drogi ekspresowej S8 na odcinku węzeł Drewnica – węzeł Zielonka II i włączyć do załącznika 1a.
Uzasadnienie:
Droga S17 na odcinku węzeł Drewnica – węzeł Zielonka posiada ważną decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach. Droga S8 na odcinku węzeł Drewnica – węzeł Zielonka II nie posiada decyzji, ale posiada kompletną dokumentację środowiskową niezbędną do jej wydania. Ponadto między tymi dwoma węzłami przewidziano jedynie jeden wariant przebiegu, nie wzbudzający protestów społecznych.
Realizacja wymienionych elementów trasy pozwoli włączyć drogę wojewódzką nr 631 w układ obwodnic Warszawy oraz utworzyć prowizoryczną obwodnicę miejscowości Marki.
Droga 631 na odcinku węzeł Zielonka II – węzeł Marsa (Trasa Siekierkowska) jest planowana do modernizacji do klasy technicznej GP (przekrój dwujezdniowy, droga bezkolizyjna) w ramach inwestycji m.st. Warszawy oraz Samorządu Województwa Mazowieckiego do roku 2015. Inwestycje posiadają ważne decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach, projekty budowlane są zaawansowane.
Droga wojewódzka nr 631 pomiędzy węzłem Zielonka II a istniejącym węzłem Struga z drogą krajową nr 8 jest planowana do modernizacji do klasy technicznej GP (przekrój jednojezdniowy) przez Samorząd Województwa Mazowieckiego do roku 2015. Droga przebiega przez teren niezurbanizowany, jest pozbawiona sygnalizacji świetlnej. Stanowiłaby realną alternatywę odciążającą miasto Marki od ruchu tranzytowego.

10. Przenieść zadanie nr 26 w załączniku 2 Budowa drogi ekspresowej S17, odc. Warszawa (w. Zakręt) – Garwolin do załącznika 1a.
Uzasadnienie:
Rzeczony projekt posiada niedawno wydaną decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach inwestycji dla odcinka Warszawa – granica województwa, bez obwodnicy Garwolina. Droga krajowa nr 17 posiada bardzo wysokie natężenia ruchu, tym wyższe, im bliżej Warszawy. W istocie prognozy ruchu przewyższają dane dla niejednego odcinka autostrady w Polsce.
Jednocześnie droga krajowa nr 17 w obecnym kształcie jest jedną z najbardziej niebezpiecznych dróg krajowych w Polsce. Wynika to głównie z błędów popełnionych przy jej przebudowie do klasy GP: szerokich poboczy i braku elementów uspokojenia ruchu w rejonach skrzyżowań. Błędy te, z tragicznym skutkiem, zachęcają kierowców do niebezpiecznych zachowań.
Budowa odcinka drogi ekspresowej S17, będącej częścią transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T, łączącej Warszawę z granicą państwa z Ukrainą w Hrebennem, ma strategiczny charakter z punktu widzenia rozwoju społeczno-gospodarczego kraju i jest zgodna z drugim priorytetem strategicznym SRK, trzecim celem horyzontalnym NSRO oraz celem głównym POIiŚ. Znalazło to odzwierciedlenie w umieszczeniu tego projektu na liście priorytetu VI POIiŚ w zadaniu 6.1-2.

11. Podzielić zadanie nr 78 w załączniku 2 Budowa obwodnicy Góry Kalwarii na DK nr 50/79 wraz z dojazdem do granic miasta Warszawa na dwa etapy: Budowa Obwodnicy Góry Kalwarii na drodze krajowej nr 50 oraz Rozbudowa drogi krajowej nr 79 na odc. Warszawa – Piaseczno – Góra Kalwaria. Budowę obwodnicy Góry Kalwarii przenieść do załącznika nr 1a.
Uzasadnienie:
Wniosek ma na celu przyspieszenie realizacji obwodnicy Góry Kalwarii w ciągu drogi krajowej nr 50, fragmentu obwodnicy tranzytowej Warszawy, umożliwiającej ominięcie aglomeracji warszawskiej.
Oddzielenie od obwodnicy odcinka drogi krajowej nr 79 Piaseczno – Góra Kalwaria pozwoli na obniżenie kosztów całego przedsięwzięcia oraz tymczasowe ominięcie istniejącego konfliktu ze społecznością miejscowości Kąty, która aktywnie i skutecznie protestuje przeciwko realizacji tej inwestycji.
Cała inwestycja posiada prawomocną decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach.

12. Przenieść zadanie nr 31 w załączniku 1 Budowa drogi ekspresowej S8 Syców – Kępno – Wieruszów – Walichnowny do załącznika 1a.
Uzasadnienie:
W związku z uchyleniem przez Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach inwestycji, realizacja inwestycji w zamierzonym czasie stoi pod znakiem zapytania. Projekt ten powinien ustąpić miejsca innym, priorytetowym inwestycjom.

13. Wprowadzić do załącznika nr 2 zadania:
a. Budowa obwodnicy Kołbieli na drodze krajowej nr 50,
b. Rozbudowa drogi krajowej nr 62 Wyszogród – Nowy Dwór Mazowiecki – Serock – Wyszków.
Uzasadnienie:
Oba projekty znajdują się w ciągu planowanej obwodnicy tranzytowej Warszawy, łącząc najważniejsze korytarze transportowe w Polsce, z pominięciem aglomeracji warszawskiej. W przypadku wprowadzenia tych projektów do PBDK jesteśmy przekonani, iż otrzymają bardzo dużą liczbę punktów, obliczanych według kryteriów załącznika 3 PBDK. Dotyczy to szczególnie obwodnicy Kołbieli, która oprócz Góry Kalwarii jest ostatnią miejscowością pozbawioną obwodnicy w ciągu drogi krajowej nr 50 na odcinku umożliwiającym ominięcie aglomeracji warszawskiej.
Prognozy ruchu dla drogi krajowej nr 50 wskazują, iż natężenie ruchu na nich będzie dorównywać wielu drogom ekspresowym i autostradom położonym poza aglomeracjami.

14. Przenieść zadanie nr 2 w załączniku 1a Budowa autostrady A18 Olszyna – Golnice (przebudowa jezdni południowej) do załącznika 2.
Uzasadnienie:
Istniejące oraz prognozowane natężenie ruchu w korytarzu autostrady A18 nie uzasadniają realizacji drogi klasy A na tym odcinku. Jest dla nas zrozumiałe, iż projekt ten był realizowany na zasadzie chęci dokończenia i rekonstrukcji istniejącej historycznie infrastruktury. W obliczu trudności finansowych cel ten powinien zejść na dalszy plan, ustępując rzeczywistym priorytetom transportowym.
W przypadku uznania, że jezdnia południowa autostrady z powodów technicznych lub bezpieczeństwa ruchu nie może być nadal eksploatowana, proponujemy dostosowanie do ruchu dwukierunkowego jezdni północnej i zorganizowanie ruchu w rejonach węzłów analogicznie do niedawno wybudowanej obwodnicy Słupska w ciągu drogi ekspresowej S6.

15. Przenieść zadanie nr 5 w załączniku 1a Budowa drogi S6 Słupsk – Lębork do załącznika 2.
16. Przenieść zadanie nr 7 w załączniku 1a Budowa drogi S6 Trasa Kaszubska odc. Lębork – Obwodnica Trójmiasta do załącznika 2.
Uzasadnienie:
Projekt nie posiada decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, co stawia pod znakiem zapytania terminowość realizacji inwestycji. Istniejące oraz prognozowane natężenie ruchu w korytarzu drogi ekspresowej nie uzasadniają nadania priorytetu realizacji tej inwestycji. W obliczu trudności finansowych cel ten powinien zejść na dalszy plan, ustępując rzeczywistym priorytetom transportowym. Do czasu realizacji inwestycji odcinek drogi krajowej nr 6 powinien zostać objęty programem Drogi Zaufania.

17. Przenieść zadanie nr 23 w załączniku 1a Zachodnia obwodnica Łodzi w ciągu drogi ekspresowej S14 na odc. A2 (węzeł Emilia) – DK14 do załącznika 2.
Uzasadnienie:
Projekt nie posiada decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, co stawia pod znakiem zapytania terminowość realizacji inwestycji. Najważniejszy fragment drogi S14, czyli obwodnica Pabianic, znajduje się już w budowie.
Aglomeracja łódzka, w przypadku skutecznej realizacji PBDK, będzie posiadała obwodnicę składającą się z dróg S8, A1 oraz A2, umożliwiającym sprawne ominięcie aglomeracji w każdym kierunku. W związku z powyższym domknięcie obwodnicy od zachodu może być odroczone w czasie, aby zwolnić środki finansowe dla niezbędne rzeczywistych priorytetów.

Uwagi redakcyjne

1. Ujednolicić zapis oznaczeń dróg w zakresie stosowania myślnika pomiędzy literą określającą klasę techniczną drogi, a numerem drogi.
Uzasadnienie:
PBDK i jego załączniki są w tej kwestii niekonsekwentne, na czym cierpi przejrzystość i estetyka dokumentu.

Uprzejmie prosimy o uwzględnienie naszych wniosków.